گسترش پیرنگ در مقامات حمیدی (رویکردی ریخت شناختی ـ روایت شناختی)

نویسندگان

محمّد راغب

چکیده

در این مقاله، 21 مقامه از مقامات حمیدی (تألیف 551 ق) قاضی حمیدالدّین بلخی (فو 559 ق) بررسی شده، امّا مطالع? دو مقام? شش و چهارده به دلیل تمایزات آشکار ساختار پیرنگ با سایران، به آینده موکول شده است. ساختار پیرنگ هر مقامه، شامل ده کارکرد است که با افزایش و کاهش در آن گسترش می یابد. در واقع هدف اصلی این مقاله، بیان تعریفی منسجم از قواعد نوع ادبی مقامه در ادبیّات فارسی است. رویکرد مورد نظر در این پژوهش، برگرفته از دیدگاه ولادیمیر پراپ (1895-1970 م) در ریخت شناسی قصّه های پریان (1928 م) و پیوند آن با آموزه های روایت شناسی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گسترش پیرنگ در مقامات حمیدی (رویکردی ریخت‌شناختی ـ روایت‌‌شناختی)

در این مقاله، 21 مقامه از مقامات حمیدی (تألیف 551 ق) قاضی حمیدالدّین بلخی (فو 559 ق) بررسی شده، امّا مطالع? دو مقام? شش و چهارده به دلیل تمایزات آشکار ساختار پیرنگ با سایران، به آینده موکول شده است. ساختار پیرنگ هر مقامه، شامل ده کارکرد است که با افزایش و کاهش در آن گسترش می‌‌یابد. در واقع هدف اصلی این مقاله، بیان تعریفی منسجم از قواعد نوع ادبی مقامه در ادبیّات فارسی است. رویکرد مورد نظر در این پژ...

متن کامل

پیرنگ در مقامات حریری و حمیدی

مقامات حریری و حمیدی دو اثر منثور در ادبیات کهن عربی و فارسی است که جایگاه ویژه ای نزد سخن شناسان دارد. بررسی عنصر «پیرنگ» در این دو اثر نشان می دهد که حریری برای هر یک از داستان های کوتاه (= مقامات) خود طرحی مستقل و جذاب فراهم کرده و در عین حال،‌از تک تک آنها برای تشکیل طرح کلی و بزرگتر مقامات بهره برده است؛ ولی حمیدی با وجود تقلید از طرح های داستانی حریری،‌ نه توانست تک تک داستان های خود را د...

متن کامل

بررسی ساختار شناختی مقامات حمیدی و گلستان سعدی

این پژوهش با تحلیل ساختارشناسانۀ دو اثر گلستان سعدی و مقامات حمیدی به بیان تشابهات و تمایزات آنها از ابعاد گوناگون ساختاری می‌پردازد. مقامه‌نویسی یکی از پیچیده‌ترین و متکلف‌ترین سبک‌های نوشتاریِ فنی و مصنوع بوده که با مقامات بدیع‌الزمان همدانی به عنوان یک نوعِ ادبیِ مستقل پذیرفته شده است. مقامه تحت‌تأثیر سبک نثر مصنوع به اوج خود رسید و با افول نثر مصنوع، رواج خود را از دست داد. با این همه- به عنوا...

متن کامل

بررسی سبک شناختی مقامات حمیدی? گلستان سعدی و پریشان قاآنی

چکیده حمیدالدین در قرن ششم هجری مقامات، سعدی در قرن هفتم هجری گلستان و سال ها بعد قاآنی در قرن سیزدهم هجری پریشان را نوشته‏اند. هر سه کتاب فوق از لحاظ ساختاری، شباهت زیادی با هم دارند، به طوری که در هر سه اثر نویسندگان بعد از حمد و سپاس پروردگار و پیامبر، و آوردن فصلی جداگانه در سبب تألیف کتاب حکایت هایی را می آورند. و بعد از پایان حکایات در فصلی جداگانه ــ خاتمه الکتاب ــ تأکید می کنند که در...

ریخت شناسی مقامات حمیدی بر اساس الگوی کلود برمون

مقامات حمیدی، یک اثر کلاسیک ارزشمند در ادب فارسی و نخسین اثر در مقامه نویسی، به شمار می¬رود که با الگوهای ساختارگرایانه و ریخت شناسانه قابل تحلیل و ارزیابی است. کلود برمون، ساختارگرای مطرح فرانسوی در نظریه¬پردازی¬های روایت¬شناسانه¬ی خود، به الگویی کاملاً انتزاعی دست یافت که دست¬مایه¬ی بسیاری از محققان و روایت¬شناسان در تحلیل ساختار روایت قرار گرفت. مطالعه¬ی بیست و سه مقامه¬ی حمیدالدین بلخی بر اس...

ترامتنیت در مقامات حمیدی

کتاب مقامات حمیدی، نمونة خوبی از متونی است که از بطن متون پیشین فرهنگ و ادبیات خویش متولد شده و به فضایی با ابعاد بسیار متنوع تبدیل شده است که در آن انواع نوشتار با هم آمیخته اند و این متن را محل تجمع چندین گونه کرده اند. هدف اصلی در این پژوهش کشف و شناخت انواع روابط متون در مقامات حمیدی است. برای رسیدن به این هدف بر اساس نظریة ترامتنیت ژرار ژنت، 23 مقامة موجود در مقامات حمیدی را تحلیل و بررسی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب فارسی

ناشر: دانشگاه تهران

ISSN 9262ـ2251

دوره 2

شماره 2 2013

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023